1 Twee aanpakken voor de psychologie
|
|
1.1 Kwantitatieve
psychologie
de theorie
In de USA was het de Stimulus-Response-psychologie die door kwantificering van in- en outputs de black box mens probeerde te begrijpen.
Aantal goede antwoorden en reactietijden worden gemeten en uitvoerig statistisch geanalyseerd. Europa nam deze aanpak over. |
1.2 Kwalitatieve
handelingspsychologie
de theorie
De handelingspyschologie is een Europese psychologische traditie
Deze construerende en procesmatige aanpak is in de jaren zeventig van de vorige eeuw met veel succes toegepast door Russische psychologen.
heeft dit uitgangspunt geïntroduceerd in Nederland voor de onderwijsproceskunde.
De handelingspsychologie zag de mens als een doelgericht handelend wezen.
Dat wil zeggen dat materiële ontwikkelingen het bezit en daarmee het lot van de mens bepalen Analoog daaraan ontwikkelt de cognitie zich op basis van materiële handelingen. Zo leert een mens mentale (hoofd-) rekenhandelingen door te beginnen met materiële optelhandelingen met blokjes
Er zijn motorische, visuele, verbale, geheugen- en mentale handelingen met concrete blokjes maar ook met abstracte begrippen. De instrumenten voor deze handelingen zijn de spieren, de ogen, het taalvermogen en de hersenen.
De handelingspsychologie is kwalitatief. Geen getallen maar handelingen: Hoe doe je het? én Je zou het ook zó kunnen doen. Hieronder meer concrete voorbeelden. |
Een wetenschappelijke verantwoording van de handelingsaanpak voor gebruiksvriendelijkheid geft
|
| |
De beoordeling van de mens
De norm voor de beoordeling is statistisch: wat is de positie van deze mens ten opzichte van de groep (gemiddelden, percentielen, geslaagd, gezakt).
|
De beoordeling van het handelen
De norm voor de beoordeling is niet de groep maar het doel van de handeling: Is dit een handige manier om het doel te bereiken? Handig betekent dan: snel, lage kans op fouten, generaliseerbaar. Analyseren en beoordelen van handelingen in een leerproces is lastig. Een computer kan dat niet.
| |
Met een computer en internet heb je geen psychologie meer nodig om 'psychologisch' onderzoek te doen (en daarmee in de media te komen). Nu is goed psychologisch onderzoek doen nogal lastig.
Er is dus een risico dat dat soort onderzoek niet voldoet aan de eisen die de klassieke onderzoeksmethodologie stelt
|
De handelingspsychologie test niet performance maar bepaalt met een wijzer handelingen én eventueel welke handelingen beter zijn.
| |
De vraag van de maatschappij
Deze getallen komen de maatschappij goed uit want de maatschappij wil beoordelen:
•
Welke leerlingen moeten naar een speciale school? Dat vroeg de overheid namelijk rond 1905 aan de Franse psycholoog Binet. Het antwoord was de eerste intelligentietest.
•
Wie moet officier worden? vroeg het Amerikaanse leger in de eerste Wereld Oorlog. Ook toen kwamen psychologen met IQ. Snel bleek overigens dat de intelligentsten niet ook de beste officieren waren.
• Wie moet naar de Havo? De discussie over de rol van de Cito-toets is inmiddels een jaarlijkse traditie in politiek en media.
• Wie heeft voldoende kennis van de verkeersregels en mag een auto rijden? We zullen nog zien dat je flinke psychologische vraagtekens kunt zetten bij de wijze waarop de overheid het menselijk handelen in het verkeer aanpakt. |
De vraag van de mens
De 'uitslagen' van deze wijzers geven direct aan hoe de onderzochte mens zijn handelen kan verbeteren.
Lastig is dat inzicht in het handelen van de mens onthult dat de cultuur en
de overheid niet geïnteresserd zijn in de burger en de leerling.
Psychologie en onderwijs wordt gebruikt om de burger en de leerling aan te passen aan de cultuur.
|
|
