OV kán reizigers geen verstoringsinformatie geven volgens de psychologie
|
OV-verstoringsinformatie kan niet beter want de denk- en computersystemen gaan niet uit van de reiziger maar van de oude techniek (papieren jaardienstregeling), gemakkelijk programmeren en van de realisering van marketing en management doelen. | Dat was 30 jaar geleden zo (Verhoef, 1987), dat is nu zo en dat zal de komende tien jaar nog zo zijn. Wat politici en managers ook beloven, zeker tot 2020 zullen de borden regelmatig op blank gaan. |
Analyse 1: OV verwijst naar voertuigtechniek, niet naar bestemmingen |
De bewegwijzering op Amsterdam CS toont niet het doel van de reiziger maar de vervoerstechniek: rubberen wielen, stalen wielen, op het water of onder de grond. Deze informatie is zeer van belang voor de vervoerder. Je moet een buschauffeur immers niet met een boot door een metrotunnel sturen. | ![]() | De pictogrammen geven het hoe aan: onder de grond, met of zonder bovenleiding en over het water. De zeeboot betekent: Amsterdam-Noord. Bron: bewegwijzering Amsterdam Centraal station, 2008. |
![]() | Bron: Experimentele demo, Verhoef 2009, ©. |
Analyse 2: OV gebruikt dynamische borden als statisch papier |
De lay out van dynamische borden van het OV is dezelfde als die voor papier. Het OV gebruikt de mogelijkheden van een dynamisch bord niet. |
Gebruik van dynamische mogelijkheden |
Analyse 3: OV presenteert technisch inhoud |
De structuur van de informatie in de bussenlijst rechts gaat uit van technisch denken en technische systemen. |
|
|
Techniek als basis voor OV-informatie is duurder, geeft meer fouten bij reizigers en verlengt de reis van elke reiziger gemiddeld met 3,6 minuten, zo blijkt uit onderzoek (Verhoef, 2007). | ![]() |
De regels boven tonen tijd van vertrek. De regels onder tonen voor dezelfde verbinding tijd tot vertrek. Bron: Amsterdam Arena. |
De dynamische mogelijkheden van de hedendaagse OV-borden worden vooral gebruikt om regels op te schuiven. Ook een andere vertrektijd en een ander perron lukt nog wel. Als de verstoring ingewikkeld wordt dan zet het technische uitgangspunt de ontwerper geheel op het verkeerde been zoals rechts te zien is. |
![]() |
Dit lijkt de trein tot Nijmegen. Maar onderaan staat onopvallend dat de trein tot Arhnem rijdt. In Arnhem zal blijken dat daar overgestapt kan worden op ander vervoer naar Nijmegen. Als de informatie bestemmingsgericht zou zijn dan zou de tekst zijn: Nijmegen (aankomstvertraging 30 min). | Het probleem is overigens niet alleen dat de borden technisch geen andere dienst dan de geplande kunnen tonen. Ook de verkeersleider heeft geen mogelijkheden iets anders te tonen dan de geplande dienstregeling. Bij een ernstig verstoorde dienstregeling kán de verkeersleider we een creatieve oplossing verzinnen maar met de huidige middelen kan hij de reiziger daarover niet informeren. Met een bestemmingenbord is dat voor de verkeersleider eenvoudig. |
Analyse 4: Reisinfo-borden krijgen een ander doel | Overige reizigeronvriendelijke kenmerken van dit bord zijn: |
Opvallendheid kan de vervoerder ook gebruiken voor onverwachte en afwijkende informatie, zoals de rolbandaanwijzer rechts ruim 40 jaar geleden deed en voor sturing van de aandacht. | ![]() |
NS perron treinaanwijzer, type rolband (in gebruik tot omstreeks 1985) De kleur rood wordt gebruikt voor onverwachte en afwijkende essentiële reisinformatie, zoals: Achterste deel blijft in. Bron: NS perron treinaanwijzer, type rolband (in gebruik tot omstreeks 1985). |
Het kán wel |
Wanneer reizigers en politiek onmiddellijk verbetering van reisinfo tijdens verstoringen eisen dan komt er meer herkenbaar OV-personeel en meer koffie op het station. Ook plaatsen vervoerders meer paper based dynamische borden. Dit alles kan de reisinformatie tijdens verstoringen niet verbeteren. |
![]() |
Meer van het oude lost problemen niet op. Vijf verschillende dynamische systemen in het blikveld van een groot deel van gestrande reizigers: het meest verstoringsgevoelige knooppunt (Utrecht CS). Toch geen informatie bij ernstige verstoringen. | Als er wel informatie zou zijn dan zijn juist minder schermen nodig omdat er bij een grote verstoring minder treinen rijden. Bron Utrecht CS, 2010. |
Toch is het niet moeilijk reizigers goed te informeren, met name bij verstoringen. Bovendien kan het goedkoper zoals blijkt. De basis moet dan wel zijn het waarnemen en denken van de reiziger. | Maar er is meer dan deze gezond-verstand-psychologie. De strategie van vervoerders nu is bijvoorbeeld paternalistisch en gaat uit van het dienstregelingsboekje. De vervoerder beslist wat de reiziger moet doen. Een andere strategie is een informatieverstrekkende strategie waarbij de werkelijkheid op dat moment leidend is. De vervoerder geeft informatie waarmee de klant kan beslissen wat te doen. | Een beslisser moet de zekerheid van informatie weten. Het bord bovenaan op deze pagina geeft op verschillende wijzen de zekerheid. De reiziger kan dan de alternatieven wegen: Kies ik voor een lange maar zekere reis naar huis of een korte maar onzekere reis. |
Een andere organisatievorm of druk vanuit de media en de politiek geeft geen goede reisinformatie. Goede reisinformatie krijg je alleen door eenvoudige beschikbare kennis van het waarnemen en het denken van de reiziger toe te passen. Lastig is wel dat het OV net nieuwe dynamische systemen aangeschaft heeft, deze geprogrammeerd heeft alsof deze de informatie op papier komt en uitgaat van een onveranderlijke jaar-dienstregeling. | Het is dus te verwachten dat het ontbreken van informatie bij grote verstoringen de komende jaren nieuws zal blijven, net als in 1987, de winter van 2010, de winter van 2012 en winters die nog komen. |
Literatuur | Mul, J. De, (2007). Cyberspace Odyssee Kampen: Klement. Verhoef, L.W.M., (2007). Why designers can’t understand their users Developing a systematic approach using cognitive psychology. Utrecht: Human Efficiency. www.humanefficiency.nl/designers_understanding.shtml Verhoef, L.W.M. (1987). De bediening van een flexibel informatiesysteem. Utrecht: PZ 2.4. CAE. De nieuwe dynamische palet borden zijn tijdens verstoringen niet bruikbaar. De borden gaan blank was toen de conclusie. |
Behalve psychologie voor GUI en web ook psychologie voor: | ||
![]() | ![]() | |
![]() | ![]() | |
![]() | ![]() | |
![]() | ![]() | |
![]() | ![]() | |
![]() | ![]() | |
![]() | ![]() |
Contact |
+31 (653) 739 750 Parkstraat 19 3581 PB Utrecht Nederland leonardverhoef@gmail.com Kamer van koophandelnummer: 39057871, Utrecht. |